Tegelijkertijd met het RIVM-rapport verscheen een publicatie onder leiding van Erasmus MC-neonatoloog Jasper Been, die zich al tijden inzet voor het terugdringen van tabaksgebruik, en zijn onderzoeksgroep in het wetenschappelijke tijdschrift Tobacco Induced Diseases. Voor het onderzoek vulden 5582 Nederlanders een vragenlijst in. Daaruit blijkt dat er steeds meer publieke steun is voor uitbreiding van rookvrije zones, vooral op plekken waar kinderen komen. Uit eerder onderzoek bleek al dat die publieke steun wereldwijd hoog is. Dat is relevant, want publieke steun is belangrijk bij de uitvoering van dergelijke beleidsmaatregelen.
Tussen 2018 en 2022 nam de steun het meest toe voor het rookvrij maken van treinstations (+16%), pretparken (+12%), stranden (+10%) en terrassen (+10%). In 2022 was de gemiddelde steun hoger dan 65% voor alle categorieën rookvrije plaatsen en het hoogst voor auto’s met kinderen (91%).
‘De politiek is nu aan zet’
Been: ‘De steun voor nieuwe rookvrije plaatsen in Nederland is hoog en neemt toe, met name voor plekken waar kinderen vaak komen. De politiek is nu aan zet om dergelijke maatregelen in Nederland in te voeren, ook in het kader van de ambitie om in 2040 een rookvrije generatie te bereiken. Dit moet hand in hand gaan met andere belangrijke stappen zoals hogere accijns en minder verkooppunten voor tabak, zoals deze week nog bepleit door een grote groep maatschappelijke organisaties.’
Geen regelgeving ondanks steun
Hoofdonderzoeker Nienke Boderie van het Erasmus MC: ‘Wat betreft rookvrije zones heeft het Preventieakkoord vooral ingezet op bottom-up benaderingen. Plekken mogen zelf het initiatief nemen om rookvrij te worden. Hoewel de staatssecretaris heeft aangekondigd dat rookvrije plekken voor kinderen zullen worden uitgebreid, ontbreken concrete voorstellen vooralsnog. Zelfs voor rookvrije auto’s komt voorlopig geen regelgeving, heeft hij een aantal maanden geleden laten weten, terwijl daar veel steun en bewijs van effectiviteit voor is.’
Naast rookvrije beleidsmaatregelen in openbare binnenruimten en op de werkplek, voeren buitenlandse overheden steeds vaker rookvrije beleidsmaatregelen in op stranden, in parken, op speelplaatsen en in privéauto’s. In ten minste 18 Europese landen mag je al niet meer roken in de auto als er kinderen of zwangere vrouwen bij zijn.
